iPad, laptop, televisie. Fantastische uitvindingen waar onze kinderen en wijzelf dankbaar gebruik van maken. Tegelijkertijd zorgen diezelfde schermen in veel gezinnen voor een hoop strijd. Over het algemeen willen kinderen nu eenmaal vaker achter zo’n scherm dan de meeste ouders geschikt achten. In dit blog geef ik wat ideeën over hoe je daarmee om kan gaan.

Heb begrip voor de ‘verslaving’

Televisie en computers zijn nu eenmaal verslavend. Sterker nog, ze worden heel bewust zo verslavend mogelijk gemaakt. Dat je kind zich er moeilijk van los kan rukken is dan ook helemaal niet gek. Waarschijnlijk merk je ook aan jezelf hoe verslavend al die apparaten kunnen zijn. Hoe vaak check jij Facebook of je mail?

Als je begrijpt hoe groot de aantrekkingskracht van die schermen is en je inleeft in je kind, zorgt dat misschien voor minder irritatie. Daarbij is een scherm op zich ook niks slechts. Je kind kan er ook heel veel van leren.

Goed voorbeeld doet goed volgen

Eigenlijk weten we dit wel natuurlijk. Hoe minder wij zelf achter een scherm te vinden zijn, hoe minder onze kinderen erom zullen vragen. We weten allemaal wel wat er gebeurt op die momenten dat je kind lekker aan het spelen is en jij even je telefoon tevoorschijn haalt om je mail te checken. Grote kans dat je kind binnen een minuut ook liever een computerspelletje doet, dan verder spelen met de Lego. Ook voor beeldschermen geldt dus; kinderen doen niet wat je zegt, maar wat jij doet.

Scherm af en toe samen

Dat wat je kind op televisie kijkt of op de computer of iPad speelt, hoort net zoveel bij zijn belevingswereld als de andere dingen die hij meemaakt. Door je meer te verdiepen in zijn ‘schermwereld’ zal je kind minder het gevoel hebben dat jij ‘er niks van snapt’ en is hij ook meer geneigd iets van je aan te nemen. Daarbij heb je, door samen te kijken, ook meer invloed op wát je kind kijkt of doet. Dit blogje gaat daar verder niet over maar gelukkig is daar op mijnkindonline.nl veel nuttige informatie over te vinden.

Laat het gaan

Voor een deel van de kinderen blijkt het prima te werken als je ze helemaal zelf laat beslissen hoe ze met de verschillende apparaten omgaan. Veel ouders hebben een bepaalde beeldschermtijd in hun hoofd en zodra hun kind daar  overheen gaat zijn ze bang dat het van kwaad tot erger gaat. In sommige gevallen is dat ook zo, maar als er verder voldoende leuke dingen te doen zijn voor een kind, komt het heel vaak gewoon vanzelf goed. Je zou het dus best eens een week of twee helemaal los kunnen laten. Bespreek dit vooraf met je kind en plan na die twee weken een moment in om te bespreken hoe het is bevallen.

Maak het leven zonder scherm leuker of interessanter

Op de iPad of de televisie is altijd iets te beleven zonder dat je er moeite voor hoeft te doen. Je drukt op een knopje en tadaaa, er gaan hele werelden voor je open. Nogal logisch dus dat je kind daar snel naar grijpt op het moment dat hij zich even verveelt. Het opvoedadvies ‘Laat ze zich maar even lekker vervelen, daar worden ze creatief van’ werkt vooral als er geen scherm in de buurt is. Zorg dus voor voldoende aanbod in leuke dingen. Onderneem vaker iets samen met je kind of zet vaker iets verrassends te spelen neer. Alle keren dat je kind zélf kiest om achter het scherm uit te komen, zijn mooi meegenomen.

Als loslaten niet werkt...

Voor sommige kinderen werkt het gewoon niet om het helemaal aan henzelf over te laten. Ze verliezen zich volledig in een scherm of worden er vreselijk hangerig van en zitten vervolgens de hele dag niet lekker in hun vel. Wat kun je dan doen?

Maak sámen afspraken

Een groot deel van de frustratie bij je kind ontstaat meestal niet zozeer door de schermtijd zelf, maar door het feit dat iemand ánders bepaalt hoe lang en wanneer hij mag kijken. Veel kinderen worden daar heel opstandig van. Daarom is het handiger om samen met je kind afspraken te maken. Vrijwel alle kinderen snappen best dat de hele dag gamen of tv-kijken niet handig is en als je zelf ook wat water bij de wijn doet, lukt het vaak best om er samen uit te komen.

Alleen het feit dat je kind inspraak heeft gehad in de afspraak, kan al schelen. Dan ben je voortaan niet degene die je kind vertelt hoe lang en wanneer hij mag kijken, maar degene die hem helpt herinneren aan een afspraak die je sámen hebt gemaakt. Toch zal het, zeker voor temperamentvolle kinderen, nog best lastig blijken zich hieraan te houden. Daar kunnen de volgende ideeën je wellicht bij helpen (maar wel pas nádat je samen een goede afspraak hebt gemaakt!).

Maak de afspraken visueel

Je kunt bijvoorbeeld kaartjes aan je kind geven voor iedere keer dat hij achter een scherm mag. Als de afspraak is dat hij een uur per dag mag, dan kun je hem bijvoorbeeld vier kaartjes geven die ieder voor 15 minuten staan. Op die manier kan hij zelf beslissen hoe en op welk moment hij de kaartjes wil inleveren. Je kind behoudt  zelf de controle en dat vinden (zeker temperamentvolle) kinderen erg fijn.

Help je kind door de overgang heen

De overgang van scherm naar een andere activiteit is voor veel kinderen erg lastig. Dus zelfs als je sámen met je kinderen goeie afspraken hebt gemaakt over de hoeveelheid schermtijd kan het daadwerkelijk uitzetten van tv of iPad toch erg moeilijk zijn voor je kind. Zomaar zeggen ‘de tijd zit erop’ is dan niet voldoende. Wat kun je nog meer doen?

Kies een natuurlijk moment om het scherm uit te laten zetten

Midden in een televisieprogramma of een computerspelletje je scherm moeten uitzetten is echt heel erg vervelend. Ga daarom een paar minuten voor het einde van de tijd al bij je kind zitten, en geef aan dat de tijd er bijna op zit. Zodra het programma is afgelopen, er een level is behaald of je kind af is, zeg je dat nu een handig moment is om het scherm uit te zetten. Als dat een paar minuutjes later is, is er niks aan de hand. Mocht het een paar minuutjes te vroeg zijn, en je kind doet daar moeilijk over, dan kun je zeggen dat je die minuten er de volgende keer bij telt. Als je echt samenwerkt met je kind, zul je merken dat je kind hier ook steeds minder een probleem van zal maken. Hij gaat snappen dat het soms iets langer en soms iets korter is, juist omdat je het voor je kind prettigste moment kiest.

Erken de emotie

Natuurlijk kan het gebeuren dat je kind nog flink baalt dat zijn schermtijd erop zit. Dat is heel normaal. Zelf baal je waarschijnlijk ook als je moet stoppen met iets wat je heel erg leuk vindt, zelfs als je weet dat het beter is. Je kunt dat gevoel het makkelijkst erkennen door het te benoemen. Zeg bijvoorbeeld ‘Je baalt ervan hè?Je was net zo lekker bezig’ of ‘Kon je maar de hele dag televisiekijken’ Dit zorgt ervoor dat je kind zich beter begrepen voelt.

Zet een wekker

Voor veel kinderen is het prettiger als een wekker aangeeft dat hun tijd erop zit dan wanneer jij het doet. Op een wekker kun je niet boos worden natuurlijk. Een time-timer is erg fijn, en zeker voor temperamentvolle kinderen best de investering waard omdat je hem ook voor veel andere dingen kunt inzetten. (Hij is trouwens, voor veel minder geld, ook te vinden in de App-store.)

Zorg dat er iets leuks klaarstaat

De overgang van een scherm naar ‘loze tijd’ is voor veel temperamentvolle kinderen bijna niet te doen. Alleen zeggen ‘Ga maar dit of dat doen’ is vaak niet voldoende, zet daarom alvast iets klaar wat je kind leuk vindt om te doen. Of doe zelf even kort iets samen met je kind. Vaak is een paar minuten al voldoende. Dat maakt de overgang makkelijker. Zodra de switch is gemaakt, kunnen ze vaak weer prima vooruit.

Als je een temperamentvol kind hebt dan zal het soms nog best lastig blijken om alle dingen die hierboven staan goed in de praktijk te brengen. Waarschijnlijk vind je mijn blogs over temperamentvolle kinderen dan ook nog fijn zijn om  lezen.